วิจารณ์งานเขียน...(เรื่องสมมุติ)

ภาพประกอบและเรื่อง โดย ฉัตรชัย ผู้ปฏิเวธ

วิจารณ์งานเขียน…(เรื่องสมมุติ)

ประเภทบทความ เรื่องสั้นแนวทดลอง

โดย ฉัตรชัย ผู้ปฏิเวธ

วันศุกร์ที่ ๒๓ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๗

เวลา ๑๑.๓๙ น.

สถานที่ หอสมุดเมืองกรุงเทพมหานคร ถนนตะนาว ตัดกับถนนราชดำเนิน หรือแยกคอกวัว

เช้าวันหนึ่งได้รับข้อความทางไลน์ แอปพลิเคชันยอดนิยมของคนไทยในยุคนี้(๒๕๖๗) จากเพื่อนสมัยมัธยม ที่ไม่เคยได้ติดต่อกันเลยเป็นเวลาน่าจะมากกว่าสิบปีแล้ว ยุทธการ(นามสมมุติ) อยากให้ผมอ่านเรื่องสั้น ที่แต่งขึ้นแต่ยังไม่เสร็จสมบูรณ์ ก็เข้าใจเอาเองว่า คงไม่ได้ให้อ่านเฉยๆ แต่น่าจะให้แสดงออกซึ่งอะไรบางอย่าง เช่น มันสุดยอดมากเลยเพื่อน… มันแย่มากนะนาย… มันอธิบายเป็นคำพูดได้ยากจริง… ฯลฯ

สรุปเอาเองได้ว่า ยุทธการ(นามสมมุติ) ต้องการให้อ่านเรื่องที่เขียนขึ้น และน่าจะให้ติหรือชม หรือภาษาวิชาการคือ วิจารณ์งานเขียน หรือวิจารณ์วรรณกรรม จะตอบปฏิเสธก็เกรงใจ เลยตอบกลับไปว่า “ผมไม่ใช่นักวิจารณ์วรรณกรรมคงทำไม่ได้เรื่องได้ราว(เหมือนกับปฏิเสธ) แต่จะลองส่งเรื่องมาให้อ่านก็ได้ครับ(เหมือนกับจะยอมรับ)” สรุปความในเครื่องหมายคำพูดคือไม่ปฏิเสธและยอมรับในเวลาเดียวกัน แล้วยุทธการ(นามสมมุติ) ก็ส่งเรื่องสั้น “นี่มันกบฏแล้ว” มาในทันใด

ในช่วงหนึ่งของชีวิตได้เคยเขียนบทความเกี่ยวกับดนตรี ลงวารสารวิชาการอยู่หลายปี ซึ่งในตอนแรกบรรณาธิการ ให้อิสระเต็มที่ ต่อมาภายหลังต้องเขียนแนววิชาการอย่างจริงจัง เลยหยุดเขียนเพราะไม่สันทัด ประสบการณ์อันน้อยนิด อาจช่วยได้ในการทำงานให้กับยุทธการ(นามสมมุติ)

ก่อนเริ่มเข้าเรื่อง อยากจะทำความเข้าใจกับท่านผู้อ่านสักเล็กน้อย เรื่องต่อไปนี้จะเขียนเป็นรูปแบบของเรื่องสั้น พยายามจะให้สั้นที่สุด โดยใช้ภาษาสมมุติตามที่ได้เรียนรู้และจดจำมา ตั้งใจเขียนให้ใครอ่านก็ได้ แน่นอนรวมถึงยุทธการ(นามสมมุติ) เรื่องที่ได้รับมาก็ใช้ภาษาสมมุติ คำวิจารณ์ก็สมมุติ สมมุติก็คือสมมุติ บางตำราก็สะกดว่า “สมมติ” ความหมายโดยสรุปคือ มีความหมายเป็นที่ยอมรับตรงกัน 

คำว่า “สมมุติ หรือ สมมติ” โดยความหมายของผู้เขียนเอง ขอให้คำจำกัดความซึ่งใช้ในคราวนี้เท่านั้นว่า “สมมุติ หรือ สมมติเป็นเรื่องที่จะว่ามีอยู่จริงก็หาไม่ หรือเป็นเรื่องที่ไม่มีอยู่จริงก็กระไรอยู่” อ่านแล้วถ้าเข้าใจหรือไม่เข้าใจก็ได้ทั้งนั้น สาระสำคัญคือรู้ว่าขณะนี้กำลังคิดอยู่ ดูความคิดมันมาแล้วก็ไป เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้นเลย

ถ้าไม่มีอะไรเกิดขึ้นเลย แล้วจะอ่านต่อทำไม จะเขียนต่อไปทำไม จบเลยดีกว่าไหม

จะจบเลยก็ได้ หรืออ่านต่อก็แล้วแต่ท่านผู้อ่านทุกท่าน รวมถึงยุทธการ(นามสมมุติ)ด้วยนะครับ ผู้เขียนมีแนวคิดในการทำงาน คือจะต้องมีประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่นไม่มากก็น้อย หวังว่าอ่านถึงตรงนี้แล้วก็จะได้อะไรบ้าง หรือไม่ได้อะไรเลย ก็สมประสงค์จำนงหมายของผู้เขียนแล้ว

ก่อนเริ่มเรื่องมีบทกลอนแต่งเอง มาฝากกัน

เรื่องสมมุติ เด็กๆ ใช้เล่นกัน

เล่นจบพลัน สมมุติหาย มลายสูญ

ไม่วุ่นวาย ไมยึดติด ไม่อาดูร

สมมุติสูญ ศูนย์สมมุติ หยุด...จบกลอน

ถึงยุทธการ นามสมมุติ เรื่องที่นายจะอ่านต่อไปนี้ จะเรียกว่าบทวิจารณ์ก็คงไม่ได้ เพราะไม่ใช้นักวิจารณ์มืออาชีพ ถือว่าเป็นเรื่องสั้นแนวทดลองก็แล้วกัน หวังว่านายจะอ่านจนจบ เพราะเรื่องที่นายส่งมา ๑๐๒ หน้า เราก็ได้อ่านจบไปแล้ว เรื่องของเราไม่ต้องการคำติชมใดๆทั้งสิ้น อ่านจบหรือไม่จบก็แล้วๆกันไป หลังจากทีได้รับเรื่องสั้น “นี่มันกบฏแล้ว” ทันใดนั้นความคิดต่างๆก็ประเดประดังเข้ามามากาย ไม่อาจนับได้(ไม่เคยมีใครคิดที่จะนับความคิด หรืออาจมีก็ช่างมัน)

ส่งมาให้อ่าน…ก็อ่านเลย คิดมากจะไม่ได้เรื่อง หมายถึงไม่ได้อ่านสักที จริงๆแล้วคิดมากหรือคิดน้อย ก็ไม่อาจชั่งตวงวัดได้ เราคิดกันอยู่ตลอดเวลา คิดอะไรกันไม่อาจรู้ได้ ถ้าจะเขียนว่าคิดเรื่องอะไรก็ต้องคิดต่อไป มันเป็นธรรมชาติของความคิด 

คิดว่า…

… เรื่องแนวการเมือง โรแมนติก คอมเมดี้ มีแนวปรัชญา สืบสวน ไม่น่าใช่เรื่องที่เราชอบนะ

… จะปฏิเสธ หรือทำนิ่งเฉย ทำเป็นลืมไปเลยดีไหม

… ขี้เกียจอ่าน จังเลย งานบ้านก็เยอะแล้ว

… ถ้าจะต้องอ่าน คิดเงินเลยไหม ค่าอ่าน ค่าวิจารณ์ ค่าตรวจอักษร ฯลฯ

… ไม่เคยติดต่อกันเลย อยู่ดีๆ มีงานมาให้ทำ

… คิดอะไรมากมายขนาดนี้ ฯลฯ

ถ้าจะเขียนบรรยายความคิด ก็เขียนได้ไม่จบสิ้น เพราะคิดไม่เคยหยุด จะว่าไปแล้วจะหยุดคิคก็ทำได้แต่น่าจะเป็นการฝืนธรรมชาติ แค่รู้ว่าคิดก็พอแล้ว

หลังจากที่คิดจนพอแล้วก็ลงมืออ่าน “นี่มันกบฏแล้ว” อ่านไปก็คิดไปสารพัดเรื่อง

… จะติหรือชมยังไงดี

… อ่านกีวันจะจบเรื่อง

… ปูมหลังของตัวละคร มันเป็นอย่างไร ควรลงลึกแค่ไหน

… ทำไมปมเรื่องฆาตกรรมมันแก้ง่ายจัง

… ในเรื่องมีพระสงฆ์มาเทศน์ นี่คงแฝงพุทธปรัชญา

… มีคำสะกดผิด อยู่บ้างนะ

… มีแทรกเรื่องเศรษฐศาสตร์ อยู่ด้วยน่าสนใจดี

… บทโรแมนติก คล้ายฟังละครวิทยุย้อนยุค

… ใช้อักษรคำภาษาอังกฤษแทรกในเรื่อง ถ้าเป็นวิชาภาษาไทยคงโดนครูหักคะแนน

… อ่านไปเรื่อยๆ เรื่องอารมณ์ยังไม่ถึงที่สุด คงเป็นแนวของผู้เขียน

… ลองไปหาความรู้เรื่องการวิจารณ์งานเขียนดูก่อนน่าจะดีกว่า

… มีคำว่า เครื่องราชฯ นี่มันจะหมิ่นเหม่หรือเปล่านะ

… จัดหน้าอ่านง่ายดี ใช้โทรศัพท์อ่านได้สบายตา

… มีรูปภาพแทรก ถ้าเผยแพร่ อาจต้องถ่ายรูปเอง

ตอนนี้ขี้เกียจคิดต่อ ใช้ ฯลฯ ก็แล้วกัน

อ่านจบเรื่อง “นี่มันกบฏแล้ว” ใช้เวลาสามวันแบบไม่ต่อเนื่อง อ่านแบบเอาเรื่อง จับประเด็น ใคร ทำอะไร ที่ไหน ไม่ได้อ่านซ้ำเพื่อหาความหมายที่ซ้อนเร้น ไม่ได้เน้นเรื่องของสุนทรียะของการใช้ภาษา 

ตัดสินใจสั่งซื้อคีย์บอร์ดพร้อมเม้าท์แบบบลูทูธ ไร้สาย มาใช้กับโทรศัทพ์ เพื่อเขียนเรื่องทีเล่ามาต้ังแต่ต้น เนื่องจากคอมพิวเตอร์พกพา ที่คนไทยนิยมเรียกว่าโน้ตบุ๊กหรือแลปท็อปที่ใช้อยู่ มีอายุมากกว่าสิบปีแล้ว และมีน้ำหนักมากพกพาไม่สะดวก เลยต้องใช้โทรศัพท์ต่อคีย์บอร์ด จะได้พิมพ์สะดวกกว่าใช้นิ้วโป้งสองนิ้วพิมพ์ที่หน้าจอโทรศัพท์ 

ลงทุนค่าคีย์บอร์ดกับเม้าท์ไป ๒๑๙ บาท ถือว่าเป็นการลงทุนที่คุ้มค่า เพราะตั้งใจจะเขียนเรื่องสั้นแนวทดลองเป็นงานเสริม หารายได้เล็กๆน้อยๆ มาปะทังชีวิตที่เหลืออยู่

ขอขอบคุณ ยุทธการ(นามสมมุติ) ที่เป็นแรงบันดาลใจให้ได้ทำงานเขียนอีกครั้ง 

ขอบคุณผู้อ่านจนจบทุกท่าน (รวมถึงผู้ไม่ได้อ่านจนจบด้วย)

ขอทุกท่านเจริญด้วย อายุ วรรณะ สุขะ พละ

ขอจบเรื่อง สมมุติไว้เพียงเท่านี้

ฉัตรชัย ผู้ปฏิเวธ

๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑